Een van de speerpunten van de handhavingskoers van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) is het versterken en verbinden van de handhavingsketen, om te komen tot een integrale aanpak van de georganiseerde criminaliteit. Op 19 maart 2018 is UWV toegetreden tot de Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC’s) en het Landelijk Informatie en Expertise Centrum (LIEC). Deze samenwerkingsverbanden hebben als doel ondersteuning te bieden aan hun convenantpartners bij de aanpak van georganiseerde criminaliteit. We hebben binnen de RIEC’s en het LIEC gesprekken gevoerd om de samenwerking verder vorm te geven en meerdere presentaties verzorgd over gedragsbeïnvloeding.

LSI‑interventieactiviteiten

Bij de interventieactiviteiten van de Landelijke Stuurgroep Interventieteams (LSI) opereren we samen met onder andere de Inspectie SZW en de Belastingdienst in interventieteams. Doel is onder meer om misstanden, uitbuiting en uitkeringsfraude gezamenlijk aan te pakken. De afspraken over de samenwerking zijn in een convenant vastgelegd. In 2018 zijn in totaal 11 projecten afgesloten. Het ging onder andere om projecten op recreatieterreinen, adresgerelateerde en wijkgerichte projecten. Binnen deze projecten zijn 552 controles uitgevoerd. Hierbij zijn 483 personen gecontroleerd. In 108 gevallen is nader onderzoek uitgevoerd. In 18 gevallen is fraude vastgesteld.

Lokale interventieactiviteiten

Naast de landelijk georganiseerde interventieactiviteiten die meestal via de LSI georganiseerd worden, heeft UWV in 2018 ook deelgenomen aan meerdere lokale interventieactiviteiten, veelal op initiatief van gemeenten. Ze richten zich voornamelijk op malafide bedrijvigheid in de horeca, de detailhandel en de garagebranche. Naar aanleiding van deze controles hebben we zo’n 50 zaken verder in onderzoek genomen. In de periode tot eind december is hierbij € 0,2 miljoen aan uitkeringsfraude vastgesteld.

Strafrecht

In het Handhavingsarrangement is de verwachting uitgesproken dat UWV in 2018 70 à 90 processen‑verbaal zou indienen bij het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie. Over 2018 heeft UWV 32 processen‑verbaal ingediend. Hiermee was een bedrag van ruim € 2,1 miljoen aan fraude gemoeid. Verder zijn er nog enkele processen‑verbaal ingeleverd in samenwerking met de ketenpartijen.

Het lagere aantal processen‑verbaal is een gevolg van een pilot waarbij we fraudezaken die in aanmerking komen voor het strafrecht met het Functioneel Parket voorbespraken. Deze werkwijze heeft tot een betere efficiency geleid. Zo bleek dat er bij bepaalde zaken onvoldoende aanleiding was om een proces‑verbaal op te maken of dat de kans op een passend strafrechtelijk vonnis zeer gering was. De pilot heeft ook geleid tot een betere kwaliteit van de ingediende processen‑verbaal. De werkwijze is inmiddels omgezet naar een regulier proces. Samen met het Functioneel Parket experimenteren we nu met het strafrechtelijk aanpakken van kleine werkgevers bij gefingeerde dienstverbanden en tussenpersonen of andere faciliteerders.